Okulary przeciwsłoneczne bez tajemnic – jakie wybrać, aby najlepiej chroniły oczy?

Okulary przeciwsłoneczne są atrakcyjnym dodatkiem do letniej (i nie tylko stylizacji), jednak ich najważniejszym zadaniem jest ochrona oczu przed szkodliwym działaniem promieni UV. Jak dobrać okulary o odpowiednim stopniu ochrony, a jednocześnie wybrać model, w którym będziemy się dobrze prezentować? Czy osoby z wadą wzroku mogą nosić okulary przeciwsłoneczne? Wyjaśniamy.

Warto zacząć od przypomnienia, że okulary przeciwsłoneczne nie są po prostu okularami o przyciemnionych szkłach – a takie niestety sprzedawane są za niewielką cenę na straganach czy w niektórych sklepach. Tego rodzaju okulary stanowią zagrożenie dla wzroku – większe niż nienoszenie „ciemnych szkieł” w ogóle.

Szukając okularów, bierzmy pod uwagę modele z filtrem UV. Niestety, naklejka informująca, że dany produkt taki filtr posiada, nie oznacza wcale, że faktycznie są to okulary z filtrem UV. Naklejka taka może stanowić jedynie „przynętę” na kupującego. Jeśli okulary nie mają atestu, oznacza to, że nie zostały poddane żadnym procedurom kontrolnym.

Ciemne szkła bez filtra UV sprawią, że oczy otrzymają jeszcze większą dawkę promieniowania niż w przypadku, gdybyśmy nie zakładali żadnych okularów. Przyciemnione szkła zapewniają większy komfort widzenia w słoneczny dzień i dlatego nie mrużymy oczu, a nasze źrenice rozszerzają się, aby wpuścić więcej światła. Właśnie w tym momencie rolą filtra UV jest zatrzymanie szkodliwego promieniowania. Noszenie okularów przyciemnianych, ale bez filtra sprawia, że pozbawiamy się naturalnych reakcji obronnych oczu.

Skutki noszenia nieatestowanych okularów mogą być bardzo groźne. Nadmiar promieniowania UV może spowodować takie schorzenia jak:

• ostre zapalenie spojówek,
• zapalenie rogówki,
• poparzenie oczu,
• uszkodzenie siatkówki,
• zaćma fotochemiczna,
• zwyrodnienie plamki żółtej oraz posłoneczne uszkodzenie plamki żółtej,
• skrzydlik,
• tłuszczyk,
• nowotwory skóry powiek i oczu.

Niektóre z wymienionych problemów mogą ujawnić się dopiero po latach, np. w podeszłym wieku.

Okulary przeciwsłoneczne są wyrobem optycznym, a ich cena jest odpowiednio większa niż dodatku zakupionego na straganie. Okulary certyfikowane znajdziemy przede wszystkim w salonach optycznych, ale także w takich miejscach jak sklepy turystyczne czy markowe sklepy odzieżowe.

Dokonując zakupu w sklepie, zwróćmy uwagę, czy okulary posiadają znaczek CE (zwykle umieszczony jest po wewnętrznej stronie zausznika). Jest to dowód, że wyrób jest zgodny z
wymaganiami zawartymi w dyrektywach unijnych, a także – że przeszedł pozytywnie
zakończoną procedurę kontroli zgodności z przepisami tychże dyrektyw. Oprócz znaczka CE na okularach powinien znajdować się także numer normy, najczęściej EN 1836, niekiedy EN 172.

Okulary powinny ponadto posiadać oznaczenie wskazujące na stopień zaciemnienia soczewek (klasyfikacja od 0 do 4) i ewentualne dodatkowe powłoki lub filtry, np. filtry polaryzacyjne, które będą szczególnie przydatne kierowcom, ale także osobom wyprawiającym się zimą w góry.

Okulary przeciwsłoneczne możemy podzielić ze względu na kategorię użytego w nich filtru. Wybór będzie tu zależał od naszych potrzeb oraz wymogów bezpieczeństwa. Zbyt słaby filtr nie będzie chronił oczu w wystarczającym stopniu, zbyt silny natomiast może ograniczać zdolność widzenia. Wyróżniamy następujące kategorie filtrów:

• filtr kategorii 0 – bardzo niska redukcja światła słonecznego,
• filtr kategorii 1 – przepuszcza około 40% światła, czyli zapewnia ograniczoną ochronę; odpowiedni w czasie pochmurnych dni,
• filtr kategorii 2 – należy do najpopularniejszych używanych filtrów i zapewnia dobry stopień ochrony – okulary z filtrem 2 są idealne do miejsc o umiarkowanym naświetleniu oraz naświetleniu zmiennym;
• filtr kategorii 3 – zapewnia wysoki stopień ochrony, nadaje się do miejsc o umiarkowanym i silnym nasłonecznieniu, w tym na plażę, do krajów strefy podzwrotnikowej i zwrotnikowej;
• filtr kategorii 4 – przepuszcza tylko 8% światła słonecznego i zapewnia bardzo wysoki stopień ochrony nawet przed ekstremalnym nasłonecznieniem; zalecany jest do wypraw na śniegu, na morzu, w wysokie góry czy na pustynię – czyli wszędzie tam, gdzie promienie słoneczne nie tylko silnie operują, ale dodatkowo odbijają się od gładkich, jasnych powierzchni.

Filtru kategorii 4 nie wolno używać podczas prowadzenia pojazdów.

Dodatkowo okulary mogą posiadać filtr polaryzacyjny, który niweluje szkodliwe światło odbijające się od jasnych powierzchni. Poprawiają kontrast widzenia. Zalecane są szczególnie kierowcom i osobom uprawiającym sport.

Okulary mają chronić, ale także być dodatkiem dodającym twarzy uroku. Warto wiedzieć, jak dobrać odpowiedni kształt oprawek oraz wielkość okularów do kształtu twarzy.

Do twarzy owalnej pasuje większość rodzajów oprawek – najlepiej dobrać szerokość odpowiadającą szerokości twarzy. Do twarzy okrągłej natomiast najbardziej pasują oprawki prostokątne, pełne, które pomogą optycznie wydłużyć twarz. Osoby o twarzy kwadratowej powinny dobrać okrągłe oprawki. Mogą to być duże okulary – najlepiej, aby górna linia soczewki znajdowała się nad brwiami. Dużych okularów powinny natomiast unikać osoby o twarzy trójkątnej, drobnej. Wąskie oprawki z wyraźnie zarysowanymi poziomymi liniami będą idealne. Można pomyśleć o kształcie tzw. kocich oczu.

Pamiętajmy, że okulary przeciwsłoneczne jak najbardziej przeznaczone są również dla osób z wadą wzroku, noszących na co dzień okulary korekcyjne. Szkła przeciwsłoneczne mogą pełnić równocześnie funkcję korekcyjnych. Salony optyczne oferują wybór między okularami korekcyjnymi przeciwsłonecznymi, o stale przyciemnionych soczewkach, a okularami fotochromowymi, które przyciemniają się wraz z narastającym natężeniem światła słonecznego.