Soczewki kontaktowe – poradnik dla początkujących. Zakładanie, zdejmowanie, najczęstsze problemy

Soczewki kontaktowe są często wybieraną alternatywą dla okularów korekcyjnych, szczególnie przez osoby prowadzące aktywny tryb życia i ceniące sobie wygodę. Liczba ich zalet jest naprawdę długa, jednak należy przestrzegać zasad użytkowania i pielęgnacji soczewek, aby ich noszenie było bezpieczne.

Soczewki kontaktowe służą głównie do korekcji różnych wad refrakcji i można je nosić zamiast okularów korekcyjnych. Na rynku, oprócz tych korygujących wady wzroku, dostępne są również soczewki kolorowe, użytkowane jedynie w celach estetycznych. Jednak te ostatnie są znacznie mniej popularne. Soczewki powinny być zawsze dobierane przez okulistę lub optometrystę, który wykona dokładne badanie okulistyczne i wykluczy choroby oczu uniemożliwiające ich stosowanie – między innymi jaskrę, zespół suchego oka, przewlekłe stany zapalne rogówki, błony naczyniowej i aparatu ochronnego oka. Do przeciwwskazań względnych można zaliczyć cukrzycę insulinozależną, nadczynność tarczycy, skłonność do reakcji alergicznych i nerwicę. Specjalista dobierze odpowiednią moc soczewek, która często nie jest taka sama jak zastosowana w okularach, średnicę oraz promień krzywizny. Dlatego też dobór soczewek na własną rękę jest ryzykowny i może skutkować poważnymi konsekwencjami zdrowotnymi. Jakie mamy rodzaje soczewek i jakiego rodzaju wady one korygują?

Obecnie istnieje bardzo wiele rodzajów soczewek. Soczewki są wykonywane z materiału hydrożelowego lub silikonowo - hydrożelowego. Możemy je podzielić na miękkie i twarde, a także – ze względu na rodzaj korygowanej wady – sferyczne, toryczne i multifokalne. Za ich pomocą można korygować wiele wad wzroku – krótkowzroczność, dalekowzroczność i astygmatyzm. Do poprawy widzenia w przypadku krótko- i dalekowzroczności mają zastosowanie soczewki sferyczne. Dla osób z astygmatyzmem dostępne są soczewki toryczne. Soczewki multifokalne przeznaczone są dla osób po 40 roku życia, zmagających się ze starczowzrocznością. W zależności od preferowanego przez pacjenta czasu ich noszenia może dobrać również soczewki jednodniowe (szczególnie polecane dla sportowców oraz osób noszących je okazjonalnie), tygodniowe, dwutygodniowe lub miesięczne, które są bardziej ekonomiczną propozycją. Należy ściśle przestrzegać czasu użytkowania takich soczewek.

Pierwsze chwile noszenia soczewek kontaktowych mogą okazać się wyzwaniem. Są to ciała obce, do których trzeba dopiero „przyzwyczaić” oczy. Jednak jeśli soczewki zostaną dobrze dobrane, szybko przestaje się odczuwać ich obecność, a dyskomfort może wystąpić jedynie w pierwszym momencie po ich nałożeniu. Odpowiednie soczewki można nosić przez cały dzień, lecz jeśli po kilku godzinach pogarsza się nasze pole widzenia lub odczuwamy tzw. „piasek w oku”, być może powinniśmy zmienić soczewki. Ważna jest również wizyta kontrolna – w przypadku braku problemów ze szkłami kontaktowymi powinna ona nastąpić po dwóch tygodniach.

W trakcie użytkowania soczewek niezwykle ważna jest ich odpowiednia codzienna pielęgnacja. Zakładanie i zdejmowanie szkieł kontaktowych nie jest skomplikowane, jednak wymaga wprawy. Podczas pierwszej wizyty u specjalisty powinniśmy zostać dokładnie poinstruowani, w jaki sposób należy te czynności wykonywać. Soczewki powinny być przechowywane w specjalnym, sterylnym płynie i muszą się znajdować w przeznaczonym dla nich pojemniku. Zawsze przed kontaktem z nimi należy umyć dłonie i wytrzeć je bezpyłowym ręcznikiem. Przed i po założeniu soczewek powinny one zostać dokładnie umyte oraz pozbawione zanieczyszczeń z obu stron, do czego służy  płyn wielofunkcyjny, który nakładamy na nie delikatnie, najlepiej koniuszkiem palca.

Nie należy przechowywać ani myć soczewek w wodzie – oprócz możliwości zainfekowania, soczewka po kontakcie z wodą staje się twarda i niejednorodnie przylega do powierzchni rogówki. Z tego względu nie jest rekomendowane również korzystanie z soczewek kontaktowych pod prysznicem, podczas pływania w basenie czy naturalnych zbiornikach wodnych. Na powierzchni soczewki oraz między soczewką a powierzchnią rogówki mogą również osadzać się bakterie, wirusy i pasożyty, a to w szybkim tempie może skutkować zakażeniem lub owrzodzeniem rogówki. Nawet najłagodniejsze zapalenie pozostawia blizny, które mogą powodować zaburzenia widzenia, a nawet astygmatyzm.

Jednym z największych „grzechów” jest również spanie w soczewkach kontaktowych. Amerykańscy naukowcy obliczyli, że spanie w soczewkach kontaktowych zwiększa od 6 do 8 razy częstotliwość występowania infekcji rogówki. Ponadto w trakcie snu do oka dociera mniej tlenu niż w ciągu dnia, co może skutkować znacznym wysuszeniem się oka i soczewki, a także trudnościami w zdejmowaniu szkieł. Najlepiej od razu po przyjściu do domu umyć soczewki i włożyć je do specjalnego pojemniczka oraz założyć okulary. Jeśli w trakcie użytkowania szkieł kontaktowych zauważysz zaczerwienie, ból oka lub pogorszenie się widzenia, powinieneś udać się do specjalisty.