Można czuć się trochę zagubionym w kwestii nazw: retinol, retinal, zwany też retynaldehydem, retinoidy… Czym są i jakie są między nimi różnice? Zacznijmy od podstaw.
Ujmując najprościej - retinoidy to cała rodzina pochodnych witaminy A. Jest to całkiem całkiem spora grupa, bo należą do nich zarówno formy na receptę (adapalen, tretynoina, trifaroten, tazaroten), jak i formy dostępne bez recepty (retinol, retynaldehyd, estry retinolu, estry kwasu retinowego tzw. granactive retinoid). Retinol i retinal są zatem jednym z reprezentantów tej sporej rodziny. W zależności od rodzaju retinoidu może on działać na różne receptory, a więc mieć nieco inne działanie.
Najmniejszą aktywność wykazują estry retinolu. Przykładem może być maść z witaminą A – zadziała natłuszczająco, ale realnego działania przeciwzmarszczkowego tam nie znajdziemy. Formami, na które warto zwrócić uwagę w kosmetykach są retinol i retynaldehyd. Formy te potrzebują przekształcić się do formy aktywnej czyli kwasu retinowego, dlatego stabilność oraz formuła kosmetyku są tak ważne.
Retinol -> potrzebuje 2 przekształceń do formy aktywnej
Retinal -> potrzebuje 1 przekształcenia do formy aktywnej
Czym większa ilość przekształceń, tym większe straty. Dlatego produkty z retinolem znajdziemy ze stężeniem 0,3%, 0,5%, 1%, a produkty z retinalem ze stężeniem 0,05% czy też 0,1%. Ciężko znaleźć adekwatny przelicznik, bo wszystko zależy od konkretnej formuły kosmetyku, ale uogólnia się, że 0,1% retinalu odpowiada 1% retinolu.
Retinal w odróżnieniu od retinolu wykazuje działanie antybakteryjne, dodatkowo niesie ze sobą mniejsze ryzyko podrażnień. Rzadko powoduje także łuszczenie skóry charakterystyczne dla retinolu. Jeżeli obawiasz się początkowego podrażnienia skóry warto rozważyć retinal lub retinol w formie liposomowanej, retinol zamknięty jest w specjalnych otoczkach, stopniowo uwalniany w skórze, przez co nie podrażnia aż tak naskórka. Nazywane jest to tzw. systemem wolnego uwalniania.
Coraz częściej w kosmetykach pojawiają się kosmetyki z nowym retinoidem tzw. hydroxypinacolone retinoate zwanym też granactive retinoid. Producent surowca deklaruje, że nie potrzebuje on dodatkowych przekształceń i jest już formą aktywną, nie ma jednak niezależnych, zewnętrznych badań klinicznych nad tą substancją.
Stosowanie retinoidów gwarantuje mnóstwo korzyści dla skóry. Jedną z najważniejszych zalet jest oczywiście działanie przeciwzmarszczkowe, ale retinoidy mają o wiele więcej cennych właściwości. Są to m.in.:
- Działanie ujędrniające,
- Regulacja produkcji sebum,
- Wygładzanie skóry - regulują cykl odnowy naskórka,
- Działanie przeciwtrądzikowe,
- Działanie przeciwstarzeniowe - stymulują produkcję kolagenu, elastyny oraz glikozyaminoglikanów, do których należy m.in. kwas hialuronowy,
- Wizualne zmniejszanie porów
- Ujednolicanie kolorytu skóry poprzez równomierne rozmieszczenie ziaren melaniny w naskórku.
Przeczytaj również: 5 najlepszych kosmetyków z retinolem polecanych przez eksperta
Retinoidy są przeciwwskazane w ciąży. W tym okresie lepiej zrezygnować z ich stosowania. Z powodów etycznych nie prowadzi się testów na tej grupie, wiadomo że retinoidy przyjmowane doustne mogą działać teratogennie, uszkadzać płód.
25-30 lat to odpowiedni wiek na rozpoczęcie przygody z retinoidami, jeżeli chcesz stosować je przeciwstarzeniowo. Po 25. roku życia spada ilość kolagenu w skórze. Jeśli z kolei chcesz stosować retinoidy z innego powodu (np. regulująco na trądzik), możesz zacząć wcześniej.
Zwykło się przyjmować, że najlepiej aplikować na skórę kosmetyki z retinolem na noc. Wielu producentów deklaruje obecnie możliwość używania ich także rano, jeżeli retinol jest liposomowany. Koniecznie czytaj etykiety. Jeżeli nie masz pewności - używaj wieczorem.